در ایران با وجود قوانین سخت برای شکارچیان غیرمجاز، اما شاهد شکار‌هایی در تمام نقاط کشور هستیم و در سال‌های گذشته بر اساس تغییر قوانین شکار و مجازات شکارچیان و همچنین قرق برخی از مناطق حفاظت شده می‌توان گفت وضعیت مبارزه با شکار غیرمجاز در ایران رو به بهبودی رفته است، با این حال افرادی هستند که با وجود این قوانین سختگیرانه برای تفریح یا حتی فروش حیات وحش دست به شکار می‌زنند.

تاریخچه شکار در ایران به دهه‌های گذشته باز می‌گردد، به صورتی که حاکمان و عوامل آن‌ها در فصل شکار به مناطق خاصی می‌رفتند و آن را غرق می‌کردند و شکار خود را انجام می‌دادند؛ بیشتر شکار‌های این افراد چهارپایان بودند، اما رفته رفته به دلیل کم شدن جمعیت گونه‌های خاص و انقراض برخی از آن‌ها شکار کردن در برخی از مناطق کشور ممنوع شد.

پس از ممنوع شدن شکار در برخی از مناطق کشور جمعیت برخی از گونه‌های حیات وحش در برخی از مناطق نیز رو به افزایش رفت، به همین دلیل برای شکار این گونه‌ها باید مجوزی از ارگان مربوطه صادر می‌شد تا شکارچی یا صیاد اقدام خودسرانه برای شکار گونه انجام ندهد.

گفتنی است که علاوه بر شکار چهارپایان، صید پرندگان مهاجر و بومی نیز رواج یافته است، به صورتی که با آغاز فصل شکار صیادان در شمال و جنوب کشور طعمه‌های خود را گذاشته و اقدام به شکار می‌کردند، از جمله این شکار‌ها صید پرندگان شکاری است که برای صیادان سود بسیاری دارد، چرا که مشتریان اصلی این پرندگان شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج فارس هستند که حاضرند برای هر کدام از این پرندگان میلیون‌ها تومان هزینه کنند. این پرنده بازان عربی در ایران با وجود ممنوعیت صید و شکار عواملی دارند که از شکارچیان، پرندگان صید شده را می‌خرند و با استفاده از لنج به کشور‌های عربی قاچاق می‌کنند.

دوره زنده گیری پرندگان شکاری در جنوب کشور از فصل سرما آغاز می‌شود، اما برخی از صیادان در مناطق سردتر از جمله استان لرستان شکار این پرندگان را از اوایل شهریورماه آغاز می‌کنند و فصل بازگیری یا همان زنده گیری پرندگان شکاری در استان‌های جنوبی از پاییز آغاز می‌شود و تا پایان بهمن ماه ادامه دارد، اما زنده گیری پرندگان شکاری در استان سیستان و بلوچستان رواج بیشتری دارد، چرا که تنوع پرندگان شکاری در این استان از دیگر مناطق بیشتر است.

پرندگان شکاری صید شده بیشتر به کشور‌هایی همچون بحرین، کویت، امارات و حتی قطر قاچاق می‌شوند که با قاچاق این پرندگان پول‌های هنگفتی را قاچاقچیان به جیب می‌زنند، این شیخ‌نشین‌ها پرندگان شکاری را تنها برای تفریح و خوشگذرانی خریداری می‌کنند.

شکار پرندگان شکاری برای صیادان درآمد بسیار بالایی دارد، به گونه‌ای که این شکارچیان برای صید بیشتر پرندگان شکاری وسوسه می‌شوند و این تجارت کثیف را انجام می‌دهند.

روش‌های صید و شکار پرندگان شکاری

تاکنون نتوانستیم آمار دقیقی از میزان قاچاق پرندگان شکاری به کشور‌های عربی به دست بیاوریم، از سوی دیگر کمبود نیرو‌های محیط‌بان و پاسگاه‌های محیط‌بانی در استان‌های مبدأ موجب شده نیرو‌های یگان حفاظت توان کافی برای نظارت بر صید و قاچاق این پرنده‌ها را نداشته باشند.

امامی رئیس اطلاعات و عملیات یگان حفاظت سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، درباره خرید و فروش پرندگان شکاری در مناطق جنوبی کشور اظهار کرد: در سال ۹۳ در یکی از روستا‌های کنارک حدود ۲۴۰ شاهین و بالابان کشف شد.

وی افزود: از برج ۷ شکار پرندگان مهاجر آغاز می‌شود و تا پایان برج ۸ این کار ادامه دارد و باید بگوییم که بزرگترین قاچاق پرندگان شکاری در منطقه سیستان صورت می‌گیرد.

امامی با بیان اینکه در مناطق مختلف کشور به دلیل کمبود محیط بان نمی‌توان به تنهایی از این اقدامات جلوگیری کرد، افزود: سازمان محیط زیست یک دستگاه تنها است و نمی‌تواند تمام کشور را به تنهایی و بدون نیروی انسانی حفاظت کند.

رئیس اطلاعات و عملیات یگان حفاظت سازمان محیط زیست گفت: در سال‌های گذشته که در منطقه چابهار خدمت می‌کردم، قاچاقچیان و شکارچیان پرندگان شکاری برای اینکه راحت و بدون دردسر شکار کنند، اقدام به پرداخت رشوه به محیط بانان می‌کردند، اما به دلیل عشق به محیط زیست و حفاظت از منابع طبیعی محیط بانان این مبالغ را قبول نمی‌کردند.

در سال‌های گذشته حتی به بنده رشوه‌های میلیاردی نیز پیشنهاد داده و خواستار این بودند که منطقه شکار آن‌ها را قرق کامل کنم تا بتوانند راحت‌تر اقدام به شکار کنند و چون پیشنهاد آن‌ها را قبول نکردم، من و خانواده ام را تهدید کردند.

به گفته امامی، شکار و قاچاق پرندگان شکاری هم اکنون بسیار رواج یافته است، چرا که سود‌های بسیاری برای این افراد دارد. هم اکنون نرخ فروش بالابان و همچنین عقاب‌های مهاجر به بیش از یک میلیارد تومان هم رسیده است و این مبالغ منجر شده تا شکارچیان تمایل بیشتری برای شکار پرندگان داشته باشند.